FUNKCJE PAZNOKCIA

Paznokcie pełnią liczne funkcje, mające znaczenie w codziennym życiu:

• chronią opuszki palców przed urazami;
• zwiększają zdolności manipulacyjne dłoni, szczególnie w przypadku chwytania drobnych przedmiotów;
• umożliwiają precyzyjniejsze ruchy palców;
• zwiększają wrażliwość dotykową palców.
• służą celom diagnostycznym w przypadku chorób układowych tkanki łącznej i skóry.

Czynniki uszkadzające i deformacje paznokci
Do czynników mających negatywny wpływ na stan płytki paznokciowej zaliczamy:

• niedobory żywieniowe,
• schorzenia przemiany materii,
• choroby narządów wewnętrznych,
• liczne czynniki zewnętrzne np.: wilgoć, stosowanie środków chemicznych, temperatura.

Ze względu na możliwość współwystępowania kilku czynników uszkadzających często trudno określić, co jest bezpośrednią przyczyną powstania deformacji paznokcia. Do najczęściej występujących zaburzeń zaliczamy:

• bielactwo prążkowane: są to białawe poprzeczne przebarwienia paznokci; w formie samoistnej może być wywołane zatruciami metalami ciężkimi, zaburzeniami metabolicznymi lub mikrourazami płytki paznokciowej, istnieje także forma dziedziczna tego zaburzenia;
• bruzdy poprzeczne: są to poprzeczne zagłębienia płytki paznokciowej, których przyczyną jest najczęściej uszkodzenie macierzy lub korzenia paznokcia, wywołane przez urazy przypadkowe lub w czasie pielęgnacji paznokci;
• bruzdy poprzeczne Beau-Reilsche'go : są to poprzeczne zagłębienia płytki paznokciowej, które pojawiają się w przebiegu zatruć, przewlekłych stanów zapalnych i schorzeń ogólnoustrojowych a także cukrzycy;
• ubytki kropkowate: są to okrągłe ubytki w płytce paznokciowej, której pojawiają się w wyniku lokalnych nieprawidłowości jej odżywienia w przebiegu różnych schorzeń np. w łuszczycy, kiedy zmiany na paznokciach przypominają krople oleju;
• zgrubienia w obrębie pojedynczych paznokci: są to pogrubiałe płytki paznokciowe, powstałe na skutek działania na nie czynników szkodliwych takich jak: urazy macierzy, odmrożenia, grzybica, ucisk przez źle dobrane obuwie;
• paznokcie w kształcie szkiełek od zegarka (tzw. place dobosza): są to uwypuklone płytki paznokciowe przypominające kształtem szkiełka zegarkowe, których najczęstszą przyczyną jest przewlekłe niedotlenienie organizmu np. w przebiegu chorób serca (zespół Fallota, przewlekłe serce płucne), płuc (mukowiscydoza, rozstrzenie oskrzeli); są część składową zniekształcenia całych palców, które nazywa się palcami pałeczkowatymi, lub palcami dobosza; mogą też występować samoistnie;
• dysplazję paznokci: są to nieprawidłowości budowy paznokci, których przyczyna są zaburzenia w odżywianiu, marskość wątroby, wieloletni przebieg atopowego zapalenia skóry, a także rozwojowe zaburzenia powstawania ektodermy.
• paznokcie łyżeczkowate: są to płytki paznokciowe, które wpuklają się w swojej środkowej części i przez to przypominają swoim kształtem łyżkę; przyczyna ich powstania może być niedobór żelaza i innych witamin (np. na tle zaburzeń wchłaniania);
• łamliwość i kruchość paznokci: obserwowana najczęściej w niedoborach magnezu i krzemu;
• zaburzenia tworzenia płytki paznokciowej: powstają przy długotrwałych niedoborach cynku;
• zwyrodnienie płytki paznokciowej: jest skutkiem stopowego zapalenia skóry;
• dystrofię płytki paznokciowej: jest skutkiem chorób powodujących niedokrwienie kończyn przebiegających z makroangiopatią (zajęciem dużych naczyń), mikroangiopatią (zajęciem drobnych naczyń zaopatrujących wał paznokcia), np. w cukrzycy, miażdżycy;
• onycholizę: jest to ubytek części paznokcia, który powstaje na skutek przewlekłych infekcji, chorób układowych (np. liszaja płaskiego), urazów, szkodliwego działania leków (tetracyklin, indometacyny, tiazydów, leków antykoncepcyjnych, allopurinolu, leków przeciwnowotworowych: adriamycyny, bleomycyny, doksorubicyny);
• oddzielenie się płytki paznokciowej: polega na odstawaniu paznokcia od jego łoża, co może być spowodowane stosowaniem antybiotyków, leków cytostatycznych, retinoidów; często współwystępuje z bielactwem i przebarwieniami paznokcia;
• przerost płytki paznokciowej: najczęściej towarzyszy cukrzycy i współwystępują z nim żółte przebarwienia paznokci i mikroangiopatia naczyń wału paznokciowego.
• rogowacenie podpaznokciowe: najczęściej towarzyszy łuszczycy i współwystępuje z nim żółte przebarwienie płytki paznokciowej